Wanneer opereren?
Afhankelijk van de verplaatsing van de breuk is een operatie noodzakelijk. Wanneer de breuk te veel verplaatst is, zal deze niet in de goede stand vastgroeien. De enkel kan op 1, 2 of 3 plekken gebroken zijn; Het aantal breuken zegt niet veel over de ernst of prognose maar wel over de stabiliteit van het gewricht en dus de kans op verplaatsing.
De operatie wordt meestal pas na 7 tot 10 dagen na het ongeval uitgevoerd in verband met de zwelling. Als de zwelling namelijk te hevig is, is de kans op wondproblemen groot. U kan dit zelf voorkomen door het been in de dagen voor de operatie goed hoog te houden!
Plaat en schroeven
De operatie vindt meestal plaats in dagbehandeling. Soms komt het voor dat u een nacht in het ziekenhuis blijft afhankelijk van de klachten, mobilisatie en thuissituatie. Tijdens de operatie krijgt de patiënt meestal een ruggenprik (eventueel in combinatie met een roesje) of algehele narcose. Er worden tijdens de operatie een of meerdere plaatjes en schroeven gebruikt om de enkelbreuk op de juiste plek te houden. Dit materiaal is van roestvrijstaal metaal en is gemaakt om levenslang te laten zitten.
Externe fixateur
In zeldzame gevallen is de breuk zó ernstig verbrijzeld dat deze niet meer gemaakt kan worden met plaatjes en schroeven. Ook kan het voorkomen dat spieren en huid ernstig beschadigd en gezwollen zijn waardoor een operatie niet direct mogelijk is.
In deze situaties kiest uw chirurg voor een Externe Fixatie: een soort stellage over de breuk. Onder narcose plaatst de chirurg 2 schroeven in het scheenbeen en 2 of meerdere schroeven bij de voet. Hierna worden de schroeven verbonden door middel van pennen. De breuk wordt op deze manier vanaf de buitenkant, op zijn plek gehouden.
De Externe Fixateur kan dus tijdelijk gebruikt worden totdat de huid het toelaat om definitief geopereerd te worden. In zeldzame gevallen wordt de fixateur gebruikt om de enkel definitief uit te behandelen.
De huid rondom de pennen van de fixateur moeten elke dag schoongemaakt worden om korstvorming en dus infecties te voorkomen. Het wordt aangeraden de tenen, knie en bovenbeen goed te blijven bewegen om stijfheid te voorkomen. De uiteinden van de fixateur worden beschermd met dopjes om schade aan de huid van het andere been te voorkomen. U mag uiteraard niet op de enkel staan tijdens de behandeling met een fixateur!
Wanneer patienten na tijdelijke fixatie opnieuw geopereerd worden, wordt de fixateur op de operatiekamer verwijderd. Indien de fixateur de definitieve behandeling is, kan deze poliklinische (en dus zonder narcose) verwijderd worden op de gipskamer.
Littekens
Afhankelijk van waar de breuk zich bevindt zal materiaal worden aangebracht. Meestal zijn een of twee incisies noodzakelijk: aan de buitenzijde van de enkel en soms ook aan de binnenzijde. Soms is het, ondanks het ontbreken van een breuk, toch nodig om een snee aan de binnenzijde te maken. Dit is soms nodig omdat de afgescheurde binnenste enkelbanden dubbelgeklapt in het gewricht vastzitten. De afgescheurde banden dienen dan eerst bevrijdt te worden.
Een minder gebruikelijke snee is via de achterzijde van de enkel naast de kuitspier. Deze benadering wordt soms gekozen wanneer een groot deel van de achterkant van enkelgewricht gebroken is.
De meeste littekens genezen in 3 tot 6 maanden. Na 1 jaar zijn de littekens pas helemaal 'uitgewerkt' en een stuk dunner en soepeler dan in het begin. Zorg dat de littekens niet overmatig in de zon komen om verkleuring te voorkomen. Patiënten met een getinte huidskleur ontwikkelend soms keloid: een verdikt litteken. Dit kan eventueel bij klachten, na een jaar worden behandeld met corticosteroïden om het litteken platter en soepeler te maken.
Tattoos en littekens
Wanneer u een tattoo heeft op de plek waar de snee komt, wordt er altijd vooraf rekening mee gehouden de huid weer zo netjes mogelijk terug te hechten. Helaas is het niet altijd mogelijk langs de tattoo te snijden. Bij het sluiten van de wond wordt dan geprobeerd de huid met de tattoo zo mooi mogelijk aan te laten sluiten. Wanneer de tattoo beschadigd is, kan deze soms hersteld worden door een tatoeëerder.
